Akut Karaciğer Yetmezliği

Akut Karaciğer Yetmezliği

Akut karaciğer yetmezliği, herhangi bir karaciğer hastalığı olmayan kişilerde ani başlangıçlı, kanda bilirübin düzeyinin yükselmesi, hepatik ensefalopati ve koagülapati ile karakterize bir hastalıktır. Etiyolojik faktörler coğrafik faktörler ve ülkelerin sosyoekonomik durumuna göre değişir.

Hepatit virüsleri gelişmekte olan ülkelerde akut karaciğer yetmezliğinin en büyük nedeni iken gelişmiş ülkelerde en birincil neden ilaçlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Akut karaciğer yetmezliği, tam olarak tıp dilinde viral hepatitlerin yaygın olmayan komplikasyonuna verilen addır. Risk en az hepatit A enfeksiyonundadır fakat virüsle karşılaşma yaşı arttıkça hastalığa yakalanma riskide artmaktadır. Hepatit B enfeksiyonu akut karaciğer yetmezliğine sebep olan en büyük nedenler arasında yer alır. Wilson hastalığı, HELPP sendromu, otoümmün hepatit, sepsis, sıcak çarpması, sağ kalp yetmezliği, amanita zehirlenmesi diğer etiyolojik faktörler arasında yer almaktadır.

Akut Karaciğer Yetmezliği Belirtileri

Erken dönemde belirti vermeyen akut karaciğer yetmezliği ilerleyen evrelerde halsizlik, iştahsızlık, bulantı, kusma, güçsüzlük, kilo kaybı, bacaklarda ve karında ödem, artmış kanama eğilimi ve kaşıntı gibi belirtileri verebilir. Sarılık, ciddi koagülapati ve ensefalopati ayrıcı üç tanısal belirtidir. Hipotansiyon, asidoz, atalektazi, solunum güçlüğü, dehidratasyon, hipoglisemi akut karaciğer yetmezliğinin diğer belirtilerindendir.

Akut Karaciğer Yetmezliği Tedavi Yöntemleri

Akut karaciğer yetmezliğinde en önemli ve modern tedavi yöntemi karaciğer transplantasyonudur. Transplantasyon yapılana kadar hasta hemodiyalize alınabilir. Böylece vücut , toksinlerden arınabilir. Sıvı- elektrolit bozuklukları derhal düzeltilmelidir. Bunun için hastaya bikarbonat verilebilir. eğer hastada hipermagnezmi ve hiperkalemi tespit edildiyse bu durum tedavi edilmelidir. Pıhtılaşma bozuklukları yönünden hasta izlenmelidir. Kan kayıpları varsa bu durum vakit kaybetmeden düzeltilmelidir.

📌 Temel Özellikler:

• Hızlı başlangıçlıdır – genellikle 8 hafta içinde gelişir.

• Karaciğer fonksiyonları çöker: Vücuttan toksinleri temizleme, protein üretimi ve kanın pıhtılaşmasını sağlama gibi işlevleri yapamaz hale gelir.

• Şuur bozukluğu (hepatik ensefalopati) gelişir.

• Kanama riski yüksektir çünkü karaciğer pıhtılaşma faktörlerini üretemez.

• Ciddi organ yetmezliği ve ölüm riski taşır – bu yüzden acil tıbbi müdahale gerektirir.

🧬 Nedenleri

• İlaçlar: En sık neden parasetamol (asetaminofen) zehirlenmesidir.

• Viral hepatitler: Hepatit A, B, D ve E

• Toksinler: Zehirli mantarlar (örneğin Amanita phalloides), endüstriyel kimyasallar

• Metabolik hastalıklar: Wilson hastalığı gibi

• Otoimmün hepatit

• İdiopatik: Bazen nedeni bulunamaz.

⚠️ Belirtiler:

• Halsizlik, yorgunluk

• Sarılık (gözlerde ve ciltte sararma)

• Mide bulantısı, kusma

• Karın ağrısı

• Bilinç değişikliği, kafa karışıklığı (ensefalopati)

• Kanamalar (diş eti, burun, cilt altı)

🏥 Tedavi:

Tedavi genellikle yoğun bakımda yapılır ve altta yatan nedene yöneliktir:

• Parasetamol zehirlenmesinde antidot olarak N-asetilsistein verilir.

• Enfeksiyon varsa tedavi edilir.

• Kanama riskine karşı taze donmuş plazma veya diğer kan ürünleri verilir.

• Beyin ödemi riski takip edilir.

• Karaciğer nakli, uygun hastalarda hayat kurtarıcı olabilir.

🔍 Not:

Akut karaciğer yetmezliği, kronik karaciğer hastalıklarından farklıdır. Önceden sağlıklı bir karaciğerde ani gelişir ve çok hızlı ilerleyebilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde derhal tıbbi yardım alınması hayati önem taşır.